LECTIO DIVINA
Chúa Nhật II Mùa Vọng_A, 04-12-2022
Mt 3, 1-12
“Chúa Giêsu, Đấng Cứu Thế : Sự giáng lâm của Ngài kêu gọi hoán cải”
“Anh em hãy sám hối, vì Nước Trời đã đến gần”
Bài đọc Tin Mừng hôm nay (Mt 3, 1-12) trình bày một nhân vật tiêu biểu của Mùa Vọng, và là người có tác động mạnh mẽ trong lời nói và hành động trong mùa ân sủng này, đó là Gioan Tẩy giả, tiền hô của Đấng Thiên Sai. Thánh sử Matthêu tuyên bố: “Ông chính là người đã được ngôn sứ I-sai-a nói tới : Có tiếng người hô trong hoang địa: Hãy dọn sẵn con đường cho Đức Chúa, sửa lối cho thẳng để Người đi” (Mt 3, 3). Là một người thánh thiện rất khổ hạnh sống trong vùng sa mạc Giu-đa, Gioan chuẩn bị cho dân chúng đón chào sự ra đời của Đức Kitô, và báo hiệu lời thiên sai cứu độ kêu gọi hoán cải. Tiếng kêu tiên tri của Gioan Tẩy giả nồng nhiệt : “Anh em hãy sám hối, vì Nước Trời đã đến gần” (Mt 3, 2) giống hệt như lời tuyên bố của Chúa Giêsu khi Chúa bắt đầu sứ vụ công khai của mình (x. Mt 4, 17). Học giả Kinh Thánh Daniel Harrington bình luận: “Cả hai Vị giảng thuyết đều đòi hỏi phải sám hối triệt để toàn bộ con người cho Thiên Chúa, và cả hai đều thúc giục sám hối để chuẩn bị cho thời đại mới khi Thiên Chúa của Israel được mọi tạo vật nhìn nhận là Chúa. Thời điểm đó đã đến gần.
Matthêu mô tả dung mạo bí ẩn của vị tiền hô Đấng Cứu Thế, bằng những từ ngữ liên hệ đến một tiên tri trong Cựu Ước, là Êlia : “Ông Gioan mặc áo lông lạc đà, thắt lưng bằng dây da, lấy châu chấu và mật ong rừng làm thức ăn” (Mt 3, 4). Sự kiện y phục của Gioan giống y phục của Êlia (được mô tả trong sách Các Vua, quyển 2, câu 1, 8) gửi đi một thông điệp cao siêu rằng Gioan là Êlia trở lại, để chuẩn bị cho ngày của Chúa (x. Ml 4, 5). Gioan ăn châu chấu và mật ong rừng, là thực phẩm sạch theo nghi thức, và có sẵn trong sa mạc. Châu chấu là một trong số ít côn trùng người Do Thái được phép ăn. Qua những hình ảnh mộc mạc này, thánh sử Matthêu trình bày vị tiền hô của Chúa Giêsu là người chuẩn bị con đường của Chúa và bước đi trên con đường công chính theo Luật dạy. Thú vị hơn, Matthêu nói về hoạt động tiên tri có tính cách bí tích của Gioan: “Bấy giờ, người ta từ Giê-ru-sa-lem và khắp miền Giu-đê, cùng khắp vùng ven sông Gio-đan, kéo đến với Gioan. Họ thú tội, và ông làm phép rửa cho họ trong sông Gio-đan” (Mt 3, 5-6). Nhà sử học người Do Thái Josephus làm chứng rằng Gioan thu hút rất đông người vì những lời ông kêu gọi sống công chính và đạo đức. Ông Josephus cũng mô tả việc Gioan làm phép rửa theo nghi thức là một hành động tượng trưng biểu thị rằng một sự sám hối tận trái tim đã diễn ra.
Ngoài những người thực sự nhìn nhận tội lỗi của mình, Gioan còn có những ứng viên khác xin ông làm phép rửa sám hối cho họ, nhưng họ không thành thật, nghĩa là có động cơ đạo đức giả. Do đó, tác giả Tin Mừng mô tả sự phẫn nộ chính đáng của Gioan Tẩy giả: “Thấy nhiều người thuộc phái Pha-ri-sêu và phái Xa-đốc đến chịu phép rửa, ông nói với họ rằng : ‘Nòi rắn độc kia, ai đã chỉ cho các anh cách trốn cơn thịnh nộ của Thiên Chúa sắp giáng xuống vậy ? Các anh hãy sinh hoa quả để chứng tỏ lòng sám hối” (Mt 3, 7). Thật vậy, phép rửa theo nghi thức của Gioan là một hành động tượng trưng kêu gọi dân chúng nhìn nhận tội lỗi của mình. Lãnh nhận phép rửa của Gioan tại sông Giođan là một phương tiện để chuẩn bị mình đón nhận sự xuất hiện của vương quốc thiên sai. Tuy nhiên, đáng than trách là, một số người cố gắng xin chịu phép rửa mà không có tinh thần sám hối thực sự và không sẵn sàng đón nhận Nước Chúa sinh ra vào cuộc sống của mình.
Gioan Tẩy giả khẳng định với những người Pha-ri-siêu và Sa-đu-sê-ô rằng sự cứu rỗi không phải là cha truyền con nối, và cảnh báo những dự tòng đạo đức giả về sự phán xét cuối cùng mà Đấng Mêsia sắp đến sẽ mang lại. Vị Tiền Hô của Đấng Mêsia đã nói: “Tôi, tôi làm phép rửa cho các anh trong nước để giục lòng các anh sám hối. Còn Đấng đến sau tôi thì quyền thế hơn tôi, tôi không đáng xách dép cho Người. Người sẽ làm phép rửa cho các anh trong Thánh Thần và lửa. Tay Người cầm nia, Người sẽ rê sạch lúa trong sân : thóc mẩy thì thu vào kho lẫm, còn thóc lép thì bỏ vào lửa không hề tắt mà đốt đi” (Mt 3, 11-12). Liên quan đến sự phán xét cánh chung sắp xảy ra với sự xuất hiện của Đấng Mêsia, Thánh Augustinô khuyến khích chúng ta: “Vì vậy, mỗi chúng ta hãy khôn ngoan để ghi nhớ lời khuyên của Thầy mình, và đừng lãng phí thời gian hiện tại này. Bây giờ Đấng Cứu Độ ban cho chúng ta lòng thương xót của Ngài, bây giờ Ngài vẫn tha thứ cho loài người. Hãy hiểu rằng chính vì hy vọng chúng ta sám hối mà Ngài tha thứ cho chúng ta, vì Ngài không muốn ai bị kết án. Về việc khi nào thì tận thế, đó là chuyện của Thiên Chúa. Bây giờ là thời gian của đức tin”.
Bị thách thức bởi tiếng kêu tiên tri của Gioan Tẩy Giả, báo trước lời công bố của Chúa Giêsu Kitô: “Anh em hãy sám hối, vì Nước Trời đã đến gần” (Mt 3, 2 // Mt 4, 17), cộng đoàn Kitô hữu ngày nay được kêu gọi sống Mùa Vọng như một chờ đợi trong hy vọng trong thời gian hoán cải. Học giả phụng vụ Adrian Nocent nhận xét: “Gioan Tẩy Giả vẫn liên tục mời gọi người ta sám hối ; đó là vai trò cơ bản của Gioan và là hình ảnh mà chúng ta có về Gioan”. Vì thế, vị tiền hô của Chúa Giêsu là một nhân vật mạnh mẽ của Mùa Vọng để nhắc nhở chúng ta ở đây và lúc này rằng việc chuẩn bị đường đi cho Chúa đòi hỏi sự sám hối và việc được dìm mình vào nước rửa tội đòi hỏi phải sinh hoa trái bằng những hành động tốt.
Lạy Cha mến yêu, trong Mùa Vọng này, xin giúp chúng con đáp lại tiếng kêu tiên tri của Gioan Tẩy Giả trong sa mạc, nơi gặp gỡ với sự phán xét và ân sủng. Xin cho lời kêu gọi nồng nhiệt của Ngài, “Hãy sám hối, vì Nước Trời đã đến gần” vang lên trong tâm hồn chúng con. Xin cho cuộc đời chúng con được đánh dấu bằng việc ăn năn thật sự khi chúng con dọn đường cho Đức Chúa. Được dìm mình trong nước rửa tội và được năng lượng Chúa Thánh Thần đốt cháy, xin cho chúng con luôn biết để Chúa Kitô là trung tâm của cuộc đời chúng con. Chớ gì ân sủng của Mùa Vọng uốn nắn và biến đổi chúng con để chúng con vui mừng trông đợi Đức Kitô đến trong vinh quang. Trong thế giới đầy thương tích ngày nay, xin củng cố chúng con về nhiệm vụ tiên tri, phục vụ và làm chứng. Là những tiền hô của Đức Kitô, xin giúp chúng con hăng say làm việc cho sự xuất hiện của vương quốc công lý, bình an và tình yêu của Cha. Ngài hằng sống và hiển trị muôn đời. Amen.
“Anh em hãy sám hối, vì Nước Trời đã đến gần”
Là thành phần có đáp ứng tích cực đối với sự xuất hiện của Chúa trong cuộc sống của chúng ta, và với tư cách là những Kitô hữu tiền hô trong thế giới ngày nay, hãy xem bạn có thể làm gì để giảm bớt hoàn cảnh khó khăn của người nghèo, người thiếu thốn, người vô gia cư, người tị nạn, v.v.
Lm. Gb. Nguyễn Đăng Tuệ, phóng tác.