Giải đáp của Cha Edward McNamara, Dòng Đạo Binh Chúa Kitô (LC), Khoa trưởng Thần học và giáo sư phụng vụ của Đại học Regina Apostolorum (Nữ Vương các Thánh Tông Đồ), Rôma.
Hỏi: Trong khu vực của chúng con, chúng con chỉ có một nhà thờ và hai linh mục để cử hành Thánh lễ. Một trong hai vị phải đi nơi khác để cử hành Thánh lễ vào thứ bảy, còn vị kia ở lại để cử hành Thánh lễ cho giáo xứ địa phương vào các ngày này. Bây giờ, gần đây, cha xứ quyết định luôn luôn cử hành Thánh lễ Chúa nhật vào chiều tối thứ bảy, nghĩa là thay vì có Thánh Lễ của thứ bảy, nay không có Thánh Lễ của thứ bảy vào thứ bảy nữa. Liệu điều này là hợp lệ không, thưa cha? Giáo luật nói gì về việc này? Điều đó có được phép không? Giáo xứ của chúng con là không quá lớn để có ba Thánh lễ Chúa nhật liên tiếp. Bên cạnh đó, con hiểu rằng nên có một Thánh lễ Chúa nhật vào chiều tối thứ bảy và có Thánh Lễ của thứ bảy vào buổi sáng thứ bảy, nhưng cha xứ nói rằng không hề có bất kỳ Thánh Lễ của thứ bảy nào nữa. Đúng vậy không? – N. G., Samara, Nga.
Đáp: Tôi hy vọng bạn đọc này sẽ hiểu nếu tôi không đoán được lý do đằng sau quyết định của cha xứ, vì tôi không có cách nào để biết tình hình cụ thể ở đó. Tôi sẽ tuân theo các khả năng được cung cấp bởi luật phụng vụ tổng quát và giáo luật mà thôi.
Về số lượng thánh lễ mà một linh mục có thể cử hành, giáo luật nói:
“Ðiều 905 §1. Ngoại trừ những trường hợp giáo luật cho phép cử hành hay đồng tế Thánh Lễ nhiều lần trong một ngày, tư tế chỉ được quyền dâng lễ mỗi ngày một lần.
§2. Nếu thiếu tư tế, Bản Quyền sở tại có thể cho phép các tư tế, khi có lý do chính đáng, được làm hai lễ mỗi ngày; hơn nữa, khi nhu cầu mục vụ đòi hỏi, làm ba lễ các ngày Chủ Nhật và lễ buộc” (Bản dịch Việt ngữ của các Linh Mục: Nguyễn Văn Phương, Phan Tấn Thành, Vũ Văn Thiện, Mai Ðức Vinh).
Do đó, khi chỉ có một linh mục, việc đó có thể giới hạn số lượng Thánh lễ được cử hành trong giáo xứ.
Điều này có thể gây ra một vấn đề vào thứ bảy. Bất cứ khi nào, như trường hợp thông thường, các tín hữu nào tham dự Thánh lễ vào tối thứ bảy là làm trọn bổn phận dự lễ Chúa nhật của mình. Trong trường hợp như vậy, linh mục nhất thiết phải cử hành phụng vụ Chúa nhật.
Ở một số quốc gia, chẳng hạn như Tây Ban Nha và Ý, các Giám mục đã quy định rằng tất cả các Thánh lễ vào chiều tối thứ bảy phải sử dụng phụng vụ Chúa nhật. Nhiều giáo phận riêng biệt có các quy định tương tự.
Tại Tây Ban Nha, nơi mà phụng vụ Chúa nhật phải được cử hành sau 12 giờ trưa, một số tu viện của nữ tu thường cử hành thánh lễ hàng ngày vào buổi tối, nên họ phải cử hành Thánh lễ của thứ bảy vào buổi sáng thứ bảy.
Nếu chỉ có một Thánh lễ mà thôi, thì điều đó có nghĩa là việc cử hành Thánh lễ của thứ bảy được bỏ qua, trừ khi nó trùng với một ngày lễ đặc biệt, chẳng hạn lễ trọng.
Trong nhiều trường hợp, vấn đề không xuất hiện vì hầu hết các linh mục sẽ cử hành hai Thánh lễ vào Thứ Bảy: một vào buổi sáng và một vào buổi tối. Nhu cầu đáp ứng nhu cầu tâm linh của các người thường xuyên tham dự Thánh lễ hàng ngày sẽ là một sự biện minh mục vụ đầy đủ để cử hành hai Thánh lễ.
Tuy nhiên, có nhiều thay đổi, và tình hình mục vụ không phải lúc nào cũng là rõ ràng như vậy. Thí dụ, và không là quá mức, một số tình huống sau đây có thể dễ dàng ảnh hưởng đến quyết định của cha xứ:
– Thánh lễ hàng ngày trong giáo xứ luôn là Thánh lễ buổi tối, vì hoàn cảnh là ít người có thể tham dự Thánh lễ vào buổi sáng.
– Lễ cưới thường được cử hành vào thứ bảy, và do đó, linh mục sẽ phải cử hành hai Thánh lễ, nhưng không thể cử hành ba Thánh lễ.
– Linh mục có các công việc mục vụ khác, vốn cản trở ngài có thể cử hành Thánh lễ vào sáng thứ bảy.
Bạn đọc của chúng ta nên hỏi cha xứ lý do nằm đàng sau quyết định của ngài, và hỏi xem liệu một trong các linh mục có thể cử hành Thánh lễ thứ hai nữa không.
Tuy nhiên, nếu cha xứ xác định rằng đây là giải pháp hợp lý duy nhất, thì nó phải được chấp nhận như vậy.
Việc không cử hành phụng vụ Thứ Bảy có lẽ có nghĩa là giáo xứ sẽ bỏ qua việc mừng lễ một số thánh rất quý mến, và không thể duy trì một số truyền thống tốt, chẳng hạn làm việc kính Đức Mẹ vào ngày thứ bảy.
Biết được như vậy, có khả năng rằng chính cha xứ đã đưa ra một quyết định khó khăn, và chắc ngài là người hối tiếc nhất khi phải từ bỏ việc cử hành Thánh lễ của Thứ Bảy, vì lợi ích chung của các tín hữu. (Zenit.org 2-4-2019)
Nguyễn Trọng Đa